قطار حومه ای چیست؟
قطار حومه ای(Commuter Rail) یکی از بخش های حمل و نقل ریلی است که فاصله میان شهرهای کوچک و یا اقماری را تا شهرهای بزرگ طی می کند. مسافران این قطارها معمولاً برای رسیدن به محل کار، انجام کارهای ضروری و یا معالجه از این قطارها استفاده می کنند و شب را در مقصد نمی مانند. امکانات قطار حومه ای از مترو بیشتر و از قطارهای برون شهری کمتر است. بر اساس آمار راه آهن، میانگین فاصله طی شده توسط قطارهای حومه ای در ایران 15 تا 200 کیلومتر می باشد.
قطار حومه ای یکی از ارکان حمل و نقل ریلی
ویژگی های قطار حومه ای
قطار حومه ای را می توان یکی از ارکان اصلی حمل و نقل ریلی در کشور دانست که روزانه مسافران و بار بسیاری را جابجا می کند. از مهمترین ویژگی های قطار حومه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطار حومه ای با سرعتی بیش از 50 کیلومتر حرکت می کند
- این قطار از مترو بزرگتر است و جای بیشتری برای نشستن مسافران دارد
- برنامه حرکت قطار حومه ای برنامه ریزی شده و از پیش مشخص است
- برای تردد در حومه شهرها وسیله ای بسیار ایمن است
- هزینه استفاده از آن بسیار مقرون به صرفه است
سازمان اصلی قطار حومه ای در ایران چگونه است؟
راه آهن جمهوری اسلامی ایران از ابتدا ریل باس ارم را به عنوان سازمان اصلی قطار حومه ای در نظر گرفت. بعدها که مسیرهای دیگری به قطار حومه ای اضافه شد و مردم نیز استقبال بیشتری از آن کردند، قطارهای دیگری هم به این بخش از حمل و نقل ریلی اختصاص پیدا کرد. در حال حاضر از 5 قطار برای سازماندهی قطار حومه ای استفاده می گردد:
- ریل باس های خودکشش با ظرفیتی برابر ۳۳۶ صندلی
- ترنست های خودکشش با ظرفیتی برابر ۲۴۰ صندلی
- واگن های دو طبقه چینی و مترویی که به وسیله لکوموتیو حرکت می کنند
- واگن های درجه دو آلمانی که ۹۶ صندلی قدیمی دارند و با کشنده لکوموتیو حرکت می کنند
- واگن های درجه دو آلمانی ۶۴ و ۷۰ صندلی قدیمی مجهز به کشنده لکوموتیو
این واگن ها با توجه به نیاز مسیرها و برنامه ریزی صورت گرفته، برای حرکت اعزام می شوند. جدول زیر نمونه ای از برنامه زمانبندی قطارهای حومه ای است که در سال 1395 برنامه ریزی شده است.
برنامه زمانبندی قطار حومه ای در سال 1395
مسیرهای قطار حومه ای در ایران
در حال حاضر در ایران 4 شهر بزرگ تهران، تبریز، اهواز و مشهد به وسیله قطار حومه ای مسافران را از شهرها، شهرک ها و روستاهای اطراف به مرکز استان می رسانند. علاوه بر این خطوط، در جاهای دیگری نیز از قطار حومه ای برای تردد استفاده می شود. مسافران بسیاری همه روزه با استفاده از این قطارها تردد می کنند و از ایمنی و هزینه پایین آن بهره مند می شوند. در ادامه به تعدادی از مسیرهای شناخته شده قطارهای حومه ای اشاره خواهیم کرد.
مسیر حرکت قطارهای حومه ای به تهران
قطار حومه ای تهران- قم- جمکران
قطار حومه ای تهران به قم فاصله میان این دو شهر را با سرعت 120 کیلومتر طی می کند و از قم به سمت جمکران ادامه مسیر می دهد. به دلیل حرکت خودروها در این مسیر و با همین سرعت، استقبال زیادی از این قطار نشده است، اما پیش بینی می شود در آینده متقاضیان بیشتری پیدا کند. این قطار از ایستگاه های قم، تهران، تپه سفید، اسلامشهر، محمدیه و جمکران عبور می کند.
قطار حومه ای قزوین به تهران
قطار حومه ای قزوین به تهران یکی از موفق ترین پروژه های حمل و نقل ریلی در کشور به حساب می آید. مسافران استقبال خوبی از این قطار می کنند و خط بدون توقف (سریع السیر) این مسیر بسیار پردرخواست است. البته قطارهای دیگری نیز از این مسیر عبور کرده و مسافران را جابجا می کنند.
قطار حومه ای هشتگرد به جنوب تهران
قطار حومه ای هشتگرد به جنوب تهران این مسیر را در مدت زمان یک ساعت و پانزده دقیقه طی می کند و پس از آن به سمت غرب مسیر خود را ادامه می دهد. ساکنین شهر هشتگرد برای تردد تا تهران استقبال خوبی از این قطار کرده اند.
قطار حومه ای هشتگرد به جنوب تهران
قطار حومه ای مشهد- نیشابور
قطار حومه ای نیشابور- گلبهار- مشهد یکی از مسیرهای ریلی کشور است که مسافران زیادی را جابجا می کند. قطارها در این مسیر با سرعت 120 کیلومتر در ساعت حرکت می کنند و هزینه بلیط آن نسبت به روش های دیگر حمل و نقل بسیار مقرون به صرفه است.
قطار حومه ای تبریز- تربیت معلم
قطار حومه ای تبریز- تربیت معلم یا دانشگاه شهید مدنی به عقیده کارشناسان یکی از طرح های موفق ریلی در کشور است. بیشتر مسافران این مسیر دانشجویانی هستند که برای رسیدن به دانشگاه شهید مدنی از این قطار استفاده می کنند.
سایر قطار های حومه ای کشور
علاوه بر مسیرهای فوق، قطارهای حومه ای دیگری نیز در کشور تردد دارند که روزانه مسافران و کالاهای بسیاری را در این مسیرها جابجا می کنند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطار حومه ای تهران- پرند
- قطار حومه ای تهران- گرمسار- فیروزکوه
- قطار حومه ای تهران- شهرری- ورامین – پیشوا – گرمسار
- قطار حومه ای گرگان- بندر ترکمن- بندر گز- بهشهر- ساری- شیرگاه- پل سفید
- قطار حومه ای اندیمشک- اهواز
- قطار حومه ای اندیمشک- دورود
- قطار حومه ای خرمشهر- اهواز
- قطار حومه ای کارون- سربندر- ماهشهر
- قطار حومه ای مشهد – سرخس
- قطار حومه ای تبریز- جلفا
کلام پایانی
استفاده از قطار حومه ای برای تردد در مسیرهای کوتاه علاوه بر سرعتی که در انتقال مسافران دارد، ایمنی بیشتری را برای آن ها به ارمغان می آورد. استفاده از این روش حمل و نقل به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک بسیاری کرده و اقتصادی تر است. توجه هر چه بیشتر به مسیرهای قطار حومه ای و گسترش آن ها می تواند گامی بزرگ در پیشبرد اهداف حمل و نقل ریلی در کشور باشد.
سامانه قطاربار به صورت تخصصی با بهره گیری از دانش فنی، با بیش از ۴۰ انبار توشه مجهز به امکانات تخلیه و بارگیری در شبکه ریلی کشور آماده خدمت رسانی به صاحبان کالا است. امروزه این امکان وجود دارد که برای حمل انواع بار اعم از خرده بار، بار عمده و بار سازمانی به وسیله قطار اقدام کرد. برای ثبت سفارش می توانید به وب سایت قطاربار مراجعه کرده و یا با شماره تلفن های زیر در تماس باشید:
۰۲۱۵۵۶۶۸۶۳۶– ۰۲۱۵۵۶۶۳۳۵۲– ۰۲۱۵۵۶۶۳۳۵۱– ۰۲۱۵۵۶۶۳۳۵۰
